een hypothese verwerpen

Je wilt morgenavond naar een film, je hoopt op een leuke avond. Je weet niets over de film behalve de titel en dat Johnny Depp er in speelt, of Debra Winger, of Meryl Streep, of zelfs dat niet. Je gaat bij Rotten Tomatoes kijken of je iets meer over die film te weten kunt komen. Nu is de vraag: welke recensies ga je bekijken?
Die met de rotte tomaat, of die met een mooie rooie?
Oftewel, wil je graag steun vinden voor je hypothese dat je een prachtige film hebt uitgekozen en dat je een geweldige avond tegemoet kunt ziet, of ben je er op uit om je hypothese te toetsen, op zoek naar de waarheid, niets dan de waarheid?

Vertel het maar eerlijk, het is geen schande.

Maar ik zoek in ieder geval de negatieve recensies eruit, met af en toe een positieve.
Tja, toch een tik van de onderzoeksmolen meegekregen? Of doet iedereen het zo?

Psychologen hebben een test om te zien of je doorhebt wat het inhoudt om een hypothese te toetsen.
Het gaat als volgt.
Je hebt vier kaarten voor je liggen.
Op de kaarten staan achtereenvolgens een 4, een 7, een A en een D.
De hypothese is:

"Elke kaart waar een klinker op staat heeft aan de andere zijde een even getal."

Je mag slechts twee kaarten omdraaien om te toetsen of deze hypothese klopt.

Welke kaarten draai je om?

Wel, in deze situatie zou ik het waarschijnlijk net zo doen als de meeste mensen, die draaien namelijk de "A" om, om te zien of er een even getal aan de andere kant staat, en de "4", om te zien of er een klinker aan de andere kant staat.

FOUT.

Daarmee toets je de hypothese niet, je wilt hem daarmee alleen bevestigd zien.
Om de hypothese werkelijk te toetsen moet je de "A" en de "7" omdraaien. Als aan de andere kant van de "7" een klinker staat, blijkt de hypothese niet te kloppen.
Wat er aan de andere kant van de "4" staat, is niet relevant voor je hypothese.

Gelukkig hebben de evolutiepsychologen ons gered van een eeuwigdurend minderwaardigheidscomplex. Zij zeggen dat dit probleem veel te abstract is. Als het om een hypothese gaat die in een veel menselijker context plaatsvindt, hebben wij het er niet zo moeilijk mee.

Stel: er zitten vier mensen aan de bar, en ze hebben allemaal een drankje voor zich. Er is een jongedame van 16, en een oudere dame van 43, maar van beiden weet je niet wat ze drinken. Dan is er persoon van onbekende leeftijd die een oude jenever drinkt, en nog zo iemand van onbekende leeftijd die spa rood drinkt.

Je moet de wet handhaven en je hypothese is:

"Mensen onder 18 drinken geen alcohol."

(Als je de hypothese moet verwerpen krijgt de waard een bon).

Je mag echter maar aan twee mensen een vraag stellen.
Aan welke mensen stel je een vraag?

Tja, aan de jongedame van 16 vraag je wat ze drinkt, en aan de oude-jenever-drinker vraag je hoe oud hij is. Easy as pie!

Knap hè, van die evolutiepsychologen, dat ze hebben laten zien dat we toch slimmer zijn dan we dachten.